Forum Dla INTELIGENTNYCH

Kicia · 2010-09-21 12:59:09

PaweÂł VI
ENCYKLIKA HUMANAE VITAE
O zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania Âżycia ludzkiego

SPIS TREÂŚCI

* I. Nowe aspekty problemu i kompetencje Nauczycielskiego UrzĂŞdu KoÂścioÂła
* II. Zasady doktrynalne
* III. Wskazania duszpasterskie

Do Czcigodnych Braci PatriarchĂłw, ArcybiskupĂłw, BiskupĂłw oraz innych OrdynariuszĂłw, zachowujÂących pokĂłj i wspĂłlnotĂŞ ze StolicÂą ApostolskÂą do DuchowieĂąstwa i Wiernych Âświata katolickiego, jak rĂłwnieÂż do wszystkich Ludzi dobrej woli.

Czcigodni Bracia i drodzy Synowie! Pozdrowienie i Apostolskie BÂłogosÂławieĂąstwo.
Przekazywanie Âżycia*

1. Bardzo doniosÂły obowiÂązek przekazywania Âżycia ludzkiego, dziĂŞki ktĂłremu maÂłÂżonkowie stajÂą siĂŞ wolnymi i odpowiedzialnymi wspĂłÂłpracownikami Boga-StwĂłrcy, napeÂłnia ich zawsze wielkÂą radoÂściÂą z ktĂłrÂą jednak idÂą niekiedy w parze niemaÂłe trudnoÂści i kÂłopoty. JeÂżeli w kaÂżdej epoce peÂłnienie tego obowiÂązku stawiaÂło przed sumieniem maÂłÂżonkĂłw trudne problemy, to wspĂłÂłczesny rozwĂłj spoÂłeczeĂąstwa ludzkiego spowodowaÂł takie przemiany, Âże powstaÂły nowe zagadnienia, ktĂłrych KoÂścioÂłowi nie wolno pomijaĂŚ milczeniem, poniewaÂż odnoszÂą siĂŞ one do spraw tak ÂściÂśle zwiÂązanych z Âżyciem i szczĂŞÂściem ludzi.

I. NOWE ASPEKTY PROBLEMU I KOMPETENCJE NAUCZYCIELSKIEGO URZĂDU KOÂŚCIOÂŁA

2. Dokonane przemiany sÂą rzeczywiÂście i doniosÂłe, i rĂłÂżnorodne. Chodzi tu przede wszystkim o szybki przyrost naturalny. Wielu ludzi wyraÂża obawĂŞ, aÂżeby ludnoÂśĂŚ Âświata nie powiĂŞkszaÂła siĂŞ szybciej, aniÂżeli pozwalajÂą na to stojÂące do dyspozycji zasoby, i Âżeby z tego powodu nie zwiĂŞkszyÂły siĂŞ trudnoÂści wielu rodzin i narodĂłw, bĂŞdÂących na drodze rozwoju. Na skutek tego wÂładze paĂąstwowe Âłatwo mogÂą byĂŚ naraÂżone na pokusĂŞ, aby zagraÂżajÂące niebezpieczeĂąstwo zaÂżegnaĂŚ nawet przy pomocy radykalnych ÂśrodkĂłw. Ponadto nie tylko warunki pracy i mieszkania, ale takÂże wzrastajÂące wymagania w dziedzinie zarĂłwno gospodarczej, jak teÂż w dziedzinie wychowania i ksztaÂłcenia mÂłodzieÂży, stwarzajÂą takie sytuacje Âżyciowe, w ktĂłrych zaradzenie potrzebom wiĂŞkszej iloÂści dzieci okazuje siĂŞ dziÂś czĂŞsto rzeczÂą uciÂąÂżliwÂą. DajÂą siĂŞ rĂłwnieÂż zauwaÂżyĂŚ pewne zmiany nie tylko w ocenie samej osoby kobiety i jej zadaĂą w spoÂłeczeĂąstwie, ale takÂże w ocenie wartoÂści miÂłoÂści maÂłÂżeĂąskiej oraz znaczenia stosunkĂłw maÂłÂżeĂąskich dla tej miÂłoÂści.

NaleÂży wreszcie zwrĂłciĂŚ szczegĂłlnÂą uwagĂŞ na to, Âże czÂłowiek dokonaÂł tak zdumiewajÂącego postĂŞpu w opanowaniu i racjonalnym wykorzystaniu siÂł przyrody, Âże usiÂłuje, rozszerzyĂŚ to panowanie na caÂłe swoje Âżycie, a wiĂŞc na swĂłj organizm, na swe duchowe uzdolnienia, na Âżycie spoÂłeczne, wreszcie na same prawa, rzÂądzÂące przekazywaniem Âżycia.

3. W tym stanie rzeczy narzucajÂą siĂŞ nowe pytania: Czy, biorÂąc pod uwagĂŞ zarĂłwno warunki wspĂłÂłczesnego Âżycia, jak i znaczenie stosunkĂłw maÂłÂżeĂąskich dla harmonii i wzajemnej wiernoÂści miĂŞdzy maÂłÂżonkami, nie naleÂżaÂłoby poddaĂŚ rewizji obowiÂązujÂących dotÂąd zasad moralnych, szczegĂłlnie jeÂżeli siĂŞ zwaÂży, Âże moÂżna je zachowaĂŚ tylko za cenĂŞ wielkich, niekiedy heroicznych poÂświĂŞci?

Ponadto, czy stosujÂąc w tej kwestii tzw. zasadĂŞ caÂłoÂściowoÂści, nie naleÂżaÂłoby sÂądziĂŚ, Âże dÂąÂżenie do mniejszej pÂłodnoÂści, ale za to bardziej racjonalnej, moÂże z aktĂłw fizycznie obezpÂłodnionych, uczyniĂŚ etycznie dozwolonym i mÂądrym ograniczanie urodzin? Innymi sÂłowy, czy nie wolno mniemaĂŚ, Âże prokreacja, jako cel odnosi siĂŞ raczej do caÂłoÂści Âżycia maÂłÂżeĂąskiego niÂż do jego poszczegĂłlnych aktĂłw? PrĂłcz tego stawia siĂŞ pytanie, czy ze wzglĂŞdu na wiĂŞksze poczucie odpowiedzialnoÂści, jakim siĂŞ odznaczajÂą wspĂłÂłczeÂśni ludzie, nie nadszedÂł juÂż czas, aby zadanie przekazywania Âżycia powierzyĂŚ raczej ich rozumowi i woli, aniÂżeli okreÂślonym procesom ich organizmĂłw?
Kompetencje Nauczycielskiego UrzĂŞdu KoÂścioÂła

4. NiewÂątpliwie tego rodzaju zagadnienia wymagaÂły od Nauczycielskiego UrzĂŞdu KoÂścioÂła nowego i pogÂłĂŞbionego rozwaÂżenia zasad moralnej nauki o maÂłÂżeĂąstwie, opartej na prawie naturalnym, naÂświetlonym i ubogaconym przez Objawienie BoÂże.

Zapewne nikt z wiernych nie zamierza przeczyĂŚ, Âże w kompetencjach Nauczycielskiego UrzĂŞdu KoÂścioÂła leÂży interpretowanie naturalnego prawa moralnego. Nie ulega bowiem wÂątpliwoÂści, Âże - jak to wielokrotnie oÂświadczali Nasi Poprzednicy Jezus Chrystus, czyniÂąc Piotra i ApostoÂłĂłw uczestnikami swojej boskiej wÂładzy i posyÂłajÂąc ich, aby nauczali wszystkie narody Jego przykazaĂą, ustanowiÂł ich zarazem autentycznymi straÂżnikami i tÂłumaczami caÂłego prawa moralnego, a wiĂŞc nie tylko ewangelicznego, ale takÂże naturalnego. Prawo bowiem naturalne jest rĂłwnieÂż wyrazem woli BoÂżej i jego wierne przestrzeganie jest ludziom konieczne do zbawienia.

KoÂściĂłÂł wypeÂłniajÂąc to zadanie w kaÂżdej epoce, szczegĂłlnie zaÂś czĂŞsto w nowszych czasach, wydawaÂł odpowiednie dokumenty, omawiajÂące zarĂłwno naturĂŞ maÂłÂżeĂąstwa, jak teÂż naleÂżyte korzystanie z praw maÂłÂżeĂąskich oraz obowiÂązki maÂłÂżonkĂłw.
Specjalne studia

5. ÂŚwiadomoÂśĂŚ tego wÂłaÂśnie obowiÂązku kazaÂła Nam zatwierdziĂŚ i poszerzyĂŚ KomisjĂŞ, powoÂłanÂą w marcu 1963 r. przez Naszego Poprzednika, Âśp. Jana XXIII. Poza licznymi specjalistami z rĂłÂżnych dyscyplin, dotyczÂących tego przedmiotu, posiadaÂła ona w swym gronie rĂłwnieÂż pary maÂłÂżeĂąskie. Komisja ta miaÂła na celu nie tylko gromadzenie opinii i postulatĂłw na temat nowych zagadnieĂą dotyczÂących Âżycia maÂłÂżeĂąskiego, a szczegĂłlnie etycznej regulacji poczĂŞĂŚ1, ale ponadto dostarczenie odpowiednich informacji, aby Nauczycielski UrzÂąd KoÂścioÂła mĂłgÂł udzieliĂŚ wÂłaÂściwej odpowiedzi na oczekiwania, jakie w tej sprawie Âżywili zarĂłwno wierni, jak i inni ludzie na caÂłym Âświecie.

Prace tych ekspertĂłw, uzupeÂłnione przez opinie i rady, jakich - juÂż to spontanicznie, juÂż to na NaszÂą proÂśbĂŞ - dostarczyli Nam licznie Nasi Bracia w episkopacie, umoÂżliwiÂły Nam lepsze rozeznanie wszystkich aspektĂłw tej zÂłoÂżonej kwestii. Im teÂż wszystkim wyraÂżamy za to NaszÂą ÂżywÂą wdziĂŞcznoÂśĂŚ.
OdpowiedÂź Nauczycielskiego UrzĂŞdu KoÂścioÂła

6. JednakÂże wnioski, do ktĂłrych doszÂła Komisja, nie mogÂły byĂŚ uznane przez Nas za pewne i definitywne, ani teÂż nie mogÂły zwolniĂŚ Nas z osobistego obowiÂązku rozwaÂżenia tego doniosÂłego problemu. StaÂło siĂŞ tak miĂŞdzy innymi z tego rĂłwnieÂż powodu, Âże w Âłonie Komisji nie osiÂągniĂŞto peÂłnej zgody, co do proponowanych zasad moralnych, szczegĂłlnie zaÂś dlatego, Âże przedÂłoÂżono pewne Âśrodki i metody rozwiÂązania zagadnienia, niezgodne z moralnÂą naukÂą o maÂłÂżeĂąstwie, gÂłoszonÂą z niezmiennÂą stanowczoÂściÂą przez Nauczycielski UrzÂąd KoÂścioÂła.

Dlatego to, po dokÂładnym przestudiowaniu przedÂłoÂżonej Nam dokumentacji, po bardzo starannym przemyÂśleniu i rozwaÂżeniu zagadnienia, po gorÂących modlitwach zanoszonych do Boga, mocÂą powierzonego Nam przez Chrystusa mandatu, uwaÂżamy obecnie za stosowne daĂŚ odpowiedÂź na te waÂżne pytania.

Kicia · 2010-09-21 12:59:34

II. ZASADY DOKTRYNALNE
Integralna wizja czÂłowieka

7. Problem przekazywania Âżycia, podobnie jak kaÂżdy inny problem dotyczÂący Âżycia ludzkiego, powinien byĂŚ tak rozpatrywany, aby - poza aspektami czÂąstkowymi, naleÂżÂącymi do porzÂądku biologicznego, psychologicznego, demograficznego czy socjologicznego - uwzglĂŞdniÂł caÂłego czÂłowieka i caÂłe jego powoÂłanie, obejmujÂące nie tylko porzÂądek naturalny i doczesny, ale rĂłwnieÂż nadprzyrodzony i wieczny. Z uwagi na to, Âże wielu obroĂącĂłw sztucznych metod ograniczania liczby potomstwa odwoÂłuje siĂŞ do wymogĂłw miÂłoÂści maÂłÂżeĂąskiej, czy teÂż odpowiedzialnego rodzicielstwa, koniecznÂą jest rzeczÂą jasno okreÂśliĂŚ i naÂświetliĂŚ te dwa zasadnicze elementy Âżycia maÂłÂżeĂąskiego. Zamierzamy to uczyniĂŚ, przypominajÂąc zwÂłaszcza niedawny, wysoce kompetentny wykÂład na ten temat II Soboru WatykaĂąskiego w Konstytucji duszpasterskiej Gaudium et spes.

MiÂłoÂśĂŚ maÂłÂżeĂąska

8. MiÂłoÂśĂŚ maÂłÂżeĂąska najlepiej objawia nam swÂą prawdziwÂą naturĂŞ i godnoÂśĂŚ dopiero wtedy, gdy rozwaÂżymy, Âże poczÂątek swĂłj czerpie ona - jakby z najwyÂższego ÂźrĂłdÂła - z Boga, ktĂłry jest MiÂłoÂściÂą i Ojcem, "od ktĂłrego bierze swe imiĂŞ wszelkie ojcostwo na niebie i na ziemi".

MaÂłÂżeĂąstwo bowiem nie jest wyrokiem jakiegoÂś przypadku lub owocem ewolucji Âślepych siÂł przyrody: BĂłg-StwĂłrca ustanowiÂł je mÂądrze i opatrznoÂściowo w tym celu, aby urzeczywistniaĂŚ w ludziach swĂłj plan miÂłoÂści. Dlatego maÂłÂżonkowie poprzez wzajemne oddanie siĂŞ sobie, im tylko wÂłaÂściwe i wyÂłÂączne, dÂąÂżÂą do takiej wspĂłlnoty osĂłb, aby doskonalÂąc siĂŞ w niej wzajemnie, wspĂłÂłpracowaĂŚ rĂłwnoczeÂśnie z Bogiem w wydawaniu na Âświat i wychowywaniu nowych ludzi. Dla ochrzczonych zaÂś maÂłÂżeĂąstwo nabiera godnoÂści sakramentalnego znaku Âłaski, poniewaÂż wyraÂża zwiÂązek Chrystusa z KoÂścioÂłem.

Jej cechy charakterystyczne

9. Gdy siĂŞ te sprawy widzi we wÂłaÂściwym Âświetle, stajÂą siĂŞ oczywiste charakterystyczne cechy i wymogi miÂłoÂści maÂłÂżeĂąskiej. Ich wÂłaÂściwe zrozumienie jest rzeczÂą najwyÂższej wagi.

Jest to przede wszystkim miÂłoÂśĂŚ na wskroÂś ludzka, a wiĂŞc zarazem zmysÂłowa i duchowa. ToteÂż nie chodzi tu tylko o zwykÂły impuls popĂŞdu lub uczuĂŚ, ale takÂże, a nawet przede wszystkim, o akt wolnej woli, zmierzajÂący do tego, aby miÂłoÂśĂŚ ta w radoÂściach i trudach codziennego Âżycia nie tylko trwaÂła, lecz jeszcze wzrastaÂła, tak aÂżeby maÂłÂżonkowie stawali siĂŞ niejako jednym sercem i jednÂą duszÂą, i razem osiÂągali swÂą ludzkÂą doskonaÂłoÂśĂŚ.

Chodzi nastĂŞpnie o miÂłoÂśĂŚ peÂłnÂą, to znaczy o tĂŞ szczegĂłlnÂą formĂŞ przyjaÂźni, poprzez ktĂłrÂą maÂłÂżonkowie wielkodusznie dzielÂą miĂŞdzy sobÂą wszystko, bez niesprawiedliwych wyjÂątkĂłw i egoistycznych rachub. Kto prawdziwie kocha swego wspĂłÂłmaÂłÂżonka, nie kocha go tylko ze wzglĂŞdu na to, co od niego otrzymuje, ale dla niego samego, szczĂŞÂśliwy, Âże moÂże go wzbogaciĂŚ darem z samego siebie.

PrĂłcz tego miÂłoÂśĂŚ maÂłÂżeĂąska jest wierna i wyÂłÂączna aÂż do koĂąca Âżycia; to oraczy jest taka, jak jÂą rozumieli maÂłÂżonkowie w tym dniu, w ktĂłrym, wolni i w peÂłni Âświadomi, wiÂązali siĂŞ wĂŞzÂłem maÂłÂżeĂąskim.

ChoĂŚby ta wiernoÂśĂŚ maÂłÂżeĂąska napotykaÂła niekiedy na trudnoÂści, to jednak nikomu nie wolno uwaÂżaĂŚ jej za niemoÂżliwÂą wrĂŞcz przeciwnie, jest zawsze szlachetna i peÂłna zasÂług. PrzykÂłady tak licznych w ciÂągu wiekĂłw maÂłÂżonkĂłw dowodzÂą nie tylko tego, Âże wiernoÂśĂŚ jest zgodna z naturÂą maÂłÂżeĂąstwa, lecz ponadto, Âże stanowi ona niejako ÂźrĂłdÂło, z ktĂłrego pÂłynie gÂłĂŞbokie i trwaÂłe szczĂŞÂście.

Jest to wreszcie miÂłoÂśĂŚ pÂłodna, ktĂłra nie wyczerpuje siĂŞ we wspĂłlnocie maÂłÂżonkĂłw, ale zmierza rĂłwnieÂż ku swemu przedÂłuÂżeniu i wzbudzeniu nowego Âżycia. "MaÂłÂżeĂąstwo i miÂłoÂśĂŚ maÂłÂżeĂąska z natury swej skierowane sÂą ku pÂłodzeniu i wychowywaniu potomstwa. Dzieci sÂą teÂż najcenniejszym darem maÂłÂżeĂąstwa i samym rodzicom przynoszÂą najwiĂŞcej dobra".

Odpowiedzialne rodzicielstwo

10. Z tych to powodĂłw miÂłoÂśĂŚ maÂłÂżonkĂłw domaga siĂŞ od nich, aby poznali naleÂżycie swoje zadanie w dzielnie odpowiedzialnego rodzicielstwa. PoniewaÂż dziÂś sÂłusznie kÂładzie siĂŞ na nie tak wielki nacisk, dlatego musi ono byĂŚ naleÂżycie rozumiane. RozpatrzyĂŚ je przeto naleÂży pod rĂłÂżnymi, ÂściÂśle ze sobÂą powiÂązanymi i sÂłusznymi aspektami.

BiorÂąc najpierw pod uwagĂŞ procesy biologiczne, odpowiedzialne rodzicielstwo oznacza znajomoÂśĂŚ i poszanowanie wÂłaÂściwych im funkcji, rozum czÂłowieka bowiem odkrywa w zdolnoÂści dawania Âżycia prawa biologiczne, ktĂłre sÂą czĂŞÂściÂą osoby ludzkiej.

NastĂŞpnie, gdy chodzi o wrodzone popĂŞdy i namiĂŞtnoÂści, to odpowiedzialne rodzicielstwo oznacza koniecznoÂśĂŚ opanowania ich przez rozum i wolĂŞ.

JeÂżeli zaÂś z kolei uwzglĂŞdnimy warunki fizyczne, ekonomiczne, psychologiczne i spoÂłeczne, naleÂży uznaĂŚ, Âże ci maÂłÂżonkowie realizujÂą odpowiedzialne rodzicielstwo, ktĂłrzy kierujÂąc siĂŞ roztropnym namysÂłem i wielkodusznoÂściÂą, decydujÂą siĂŞ na przyjĂŞcie liczniejszego potomstwa, albo teÂż, dla waÂżnych przyczyn i przy poszanowaniu nakazĂłw moralnych, postanawiajÂą okresowo lub nawet na czas nieograniczony, unikaĂŚ zrodzenia dalszego dziecka.

Co wiĂŞcej, odpowiedzialne rodzicielstwo, o ktĂłrym teraz mĂłwimy, w szczegĂłlniejszy sposĂłb wiÂąÂże siĂŞ z innÂą, i to bardzo gÂłĂŞbokÂą ideÂą naleÂżÂącÂą do obiektywnego porzÂądku moralnego, ustanowionego przez Boga, ktĂłrego to porzÂądku prawdziwym tÂłumaczem jest prawe sumienie.

Dlatego do zadaĂą odpowiedzialnego rodzicielstwa naleÂży, aby maÂłÂżonkowie uznali swe obowiÂązki wobec Boga, wobec siebie samych, rodziny i spoÂłeczeĂąstwa, przy naleÂżytym zachowaniu porzÂądku rzeczy i hierarchii wartoÂści.

Konsekwentnie, w peÂłnieniu obowiÂązku przekazywania Âżycia nie mogÂą oni postĂŞpowaĂŚ dowolnie, tak jak gdyby wolno im byÂło na wÂłasnÂą rĂŞkĂŞ i w sposĂłb niezaleÂżny okreÂślaĂŚ poprawne moralnie metody postĂŞpowania; przeciwnie, sÂą oni zobowiÂązani dostosowaĂŚ swoje postĂŞpowanie do planu Boga-StwĂłrcy, wyraÂżonego z jednej strony w samej naturze maÂłÂżeĂąstwa oraz w jego aktach, a z drugiej - okreÂślonego w staÂłym nauczaniu KoÂścioÂła.
WewnĂŞtrzny Âład stosunku maÂłÂżeĂąskiego

11. Stosunki, przez ktĂłre maÂłÂżonkowie jednoczÂą siĂŞ w sposĂłb intymny i czysty, i przez ktĂłre przekazuje siĂŞ Âżycie ludzkie, sÂą - jak to przypomniaÂł niedawno SobĂłr - "uczciwe i godne". Nie przestajÂą byĂŚ moralnie poprawne, nawet gdyby przewidywano, Âże z przyczyn zupeÂłnie niezaleÂżnych od woli maÂłÂżonkĂłw bĂŞdÂą niepÂłodne, poniewaÂż nie tracÂą swojego przeznaczenia do wyraÂżania i umacniania zespolenia maÂłÂżonkĂłw. Wiadomo zresztÂą z doÂświadczenia, Âże nie kaÂżde zbliÂżenie maÂłÂżeĂąskie prowadzi do zapoczÂątkowania nowego Âżycia. BĂłg bowiem tak mÂądrze ustaliÂł naturalne prawa pÂłodnoÂści i jej okresy, Âże juÂż same przez siĂŞ wprowadzajÂą one przerwy pomiĂŞdzy kolejnymi poczĂŞciami. JednakÂże KoÂściĂłÂł, wzywajÂąc ludzi do przestrzegania nakazĂłw prawa naturalnego, ktĂłre objaÂśnia swojÂą niezmiennÂą doktrynÂą, naucza, Âże koniecznÂą jest rzeczÂą, aby kaÂżdy akt maÂłÂżeĂąski zachowaÂł swoje wewnĂŞtrzne przeznaczenie do przekazywania Âżycia ludzkiego.
NierozerwalnoÂśĂŚ podwĂłjnej funkcji znaku w zbliÂżeniu maÂłÂżeĂąskim

12. Nauka ta, wielokrotnie przez Nauczycielski UrzÂąd KoÂścioÂła podana wiernym, ma swojÂą podstawĂŞ w ustanowionym przez Boga nierozerwalnym zwiÂązku - ktĂłrego czÂłowiekowi nie wolno samowolnie zrywaĂŚ, miĂŞdzy dwojakim znaczeniem tkwiÂącym w stosunku maÂłÂżeĂąskim: miĂŞdzy oznaczaniem jednoÂści i oznaczaniem rodzicielstwa.

Albowiem stosunek maÂłÂżeĂąski z najgÂłĂŞbszej swojej istoty, ÂłÂączÂąc najÂściÂślejszÂą wiĂŞziÂą mĂŞÂża i ÂżonĂŞ, jednoczeÂśnie czyni ich zdolnymi do zrodzenia nowego Âżycia, zgodnie z prawami zawartymi w samej naturze mĂŞÂżczyzny i kobiety. JeÂżeli zatem zostanÂą zachowane te dwa istotne elementy stosunku maÂłÂżeĂąskiego, a wiĂŞc oznaczanie jednoÂści i rodzicielstwa, to wtedy zatrzymuje on w peÂłni swoje znaczenie wzajemnej i prawdziwej miÂłoÂści oraz swoje odniesienie do bardzo wzniosÂłego zadania, do ktĂłrego czÂłowiek zostaje powoÂłany - a mianowicie do rodzicielstwa.

SÂądzimy, Âże ludzie naszej epoki sÂą szczegĂłlnie przygotowani do zrozumienia, jak bardzo ta nauka jest zgodna z ludzkim rozumem.
WiernoÂśĂŚ wobec planu BoÂżego

13. SÂłusznie zwraca siĂŞ uwagĂŞ na to, Âże wspĂłÂłÂżycie pÂłciowe narzucone wspĂłÂłmaÂłÂżonkowi bez liczenia siĂŞ z jego stanem oraz z jego uzasadnionymi Âżyczeniami, nie jest prawdziwym aktem miÂłoÂści i dlatego sprzeciwia siĂŞ temu, czego sÂłusznie domaga siĂŞ Âład moralny we wzajemnej wiĂŞzi miĂŞdzy maÂłÂżonkami. Podobnie, jeÂżeli siĂŞ sprawĂŞ dobrze rozwaÂży, trzeba przyznaĂŚ, Âże taki akt wzajemnej miÂłoÂści dokonany z uszczerbkiem dla zdolnoÂści przekazywania Âżycia ktĂłrÂą BĂłg-StwĂłrca wszechrzeczy zwiÂązaÂł z tym aktem specjalnymi prawami - pozostaje w sprzecznoÂści zarĂłwno z planem BoÂżym, wedÂług ktĂłrego maÂłÂżeĂąstwo zostaÂło ustanowione, jak i z WolÂą Pierwszego TwĂłrcy ludzkiego Âżycia. JeÂżeli wiĂŞc ktoÂś korzysta z daru BoÂżego pozbawiajÂąc go, choĂŚby tylko czĂŞÂściowo, wÂłaÂściwego znaczenia i celowoÂści, dziaÂła wbrew naturze tak mĂŞÂżczyzny jak i kobiety, a takÂże wbrew gÂłĂŞbokiemu ich zespoleniu. I wÂłaÂśnie dlatego sprzeciwia siĂŞ teÂż planowi Boga i Jego ÂświĂŞtej woli. Kto natomiast korzysta z daru miÂłoÂści maÂłÂżeĂąskiej z poszanowaniem praw przekazywania Âżycia, ten uznaje, Âże nie jest panem ÂźrĂłdeÂł Âżycia, ale raczej sÂługÂą planu ustalonego przez StwĂłrcĂŞ. Jak bowiem czÂłowiek, ogĂłlnie biorÂąc, nie posiada nieograniczonej wÂładzy nad swoim ciaÂłem, tak rĂłwnieÂż - i to w zgoÂła szczegĂłlniejszy sposĂłb, nie ma on jej nad zdolnoÂściÂą rozrodczÂą, poniewaÂż z natury swojej odnosi siĂŞ ona do przekazywania Âżycia ludzkiego, ktĂłrego poczÂątkiem jest sam BĂłg. "ÂŻycie ludzkie - jak to przypomniaÂł Nasz Poprzednik, Âśp. Jan XXIII - winni wszyscy uwaÂżaĂŚ za rzecz ÂświĂŞtÂą, poniewaÂż od samego poczÂątku zakÂłada ono dziaÂłanie Boga-StwĂłrcy".
Niedopuszczalne sposoby ograniczania iloÂści potomstwa

14. W oparciu o te podstawowe zasady ludzkiej i chrzeÂścijaĂąskiej nauki o maÂłÂżeĂąstwie czujemy siĂŞ w obowiÂązku raz jeszcze oÂświadczyĂŚ, Âże naleÂży bezwarunkowo odrzuciĂŚ - jako moralnie niedopuszczalny sposĂłb ograniczania iloÂści potomstwa bezpoÂśrednie naruszanie rozpoczĂŞtego juÂż procesu Âżycia, a zwÂłaszcza bezpoÂśrednie przerywanie ciÂąÂży, choĂŚby dokonywane ze wzglĂŞdĂłw leczniczych.

Podobnie - jak to juÂż Nauczycielski UrzÂąd KoÂścioÂła wielokrotnie oÂświadczyÂł - odrzuciĂŚ naleÂży bezpoÂśrednie obezpÂłodnienie2 czy to staÂłe, czy czasowe, zarĂłwno mĂŞÂżczyzny, jak i kobiety. OdrzuciĂŚ rĂłwnieÂż naleÂży wszelkie dziaÂłanie, ktĂłre - bÂądÂź to w przewidywaniu zbliÂżenia maÂłÂżeĂąskiego, bÂądÂź podczas jego speÂłniania, czy w rozwoju jego naturalnych skutkĂłw - miaÂłoby za cel uniemoÂżliwienie poczĂŞcia lub prowadziÂłoby do tego.

Nie moÂżna teÂż dla usprawiedliwienia stosunkĂłw maÂłÂżeĂąskich z rozmysÂłem pozbawionych pÂłodnoÂści odwoÂływaĂŚ siĂŞ do nastĂŞpujÂących, rzekomo przekonywajÂących racji: Âże mianowicie z dwojga zÂłego naleÂży wybieraĂŚ to, ktĂłre wydaje siĂŞ mniejsze; albo Âże takie stosunki pÂłciowe tworzÂą pewnÂą caÂłoÂśĂŚ ze stosunkami pÂłodnymi, ktĂłre je poprzedziÂły lub po nich nastÂąpiÂą, tak, Âże przejmujÂą od nich tĂŞ samÂą wartoÂśĂŚ moralnÂą. W rzeczywistoÂści bowiem chociaÂż wolno niekiedy tolerowaĂŚ mniejsze zÂło moralne dla unikniĂŞcia jakiegoÂś zÂła wiĂŞkszego lub dla osiÂągniĂŞcia wiĂŞkszego dobra, to jednak nigdy nie wolno, nawet dla najpowaÂżniejszych przyczyn, czyniĂŚ zÂła, aby wynikÂło z niego dobro. Innymi sÂłowy, nie wolno wziÂąĂŚ za przedmiot aktu woli tego, co ze swej istoty narusza Âład moralny - a co tym samym naleÂży uznaĂŚ za niegodne czÂłowieka - nawet w wypadku, jeÂśli zostaje to dokonane w zamiarze zachowania lub pomnoÂżenia dĂłbr poszczegĂłlnych ludzi, rodzin czy spoÂłeczeĂąstwa. BÂłÂądziÂłby zatem caÂłkowicie ten, kto by mniemaÂł, Âże pÂłodne stosunki pÂłciowe caÂłego Âżycia maÂłÂżeĂąskiego mogÂą usprawiedliwiĂŚ stosunek maÂłÂżeĂąski z rozmysÂłu obezpÂłodniony i dlatego z istoty swej moralnie zÂły.
Moralna dopuszczalnoÂśĂŚ stosowania ÂśrodkĂłw leczniczych

15. KoÂściĂłÂł natomiast uwaÂża za moralnie dopuszczalne stosowanie ÂśrodkĂłw leczniczych, niezbĂŞdnych do leczenia chorĂłb, choĂŚby wynikaĂŚ stÂąd miaÂła przeszkoda, nawet przewidywana, dla prokreacji, byleby ta przeszkoda nie byÂła z jakichÂś motywĂłw bezpoÂśrednio zamierzona.
Moralna dopuszczalnoÂśĂŚ korzystania z okresĂłw niepÂłodnoÂści

16. Temu nauczaniu KoÂścioÂła na temat moralnego postĂŞpowania w Âżyciu maÂłÂżeĂąskim przeciwstawiajÂą dziÂś niektĂłrzy - jak to juÂż wyÂżej zaznaczyliÂśmy (w p. 3) - twierdzenie, iÂż rozum ludzki ma prawo i zadanie opanowywaĂŚ siÂły, jakich mu dostarcza nierozumna natura i skierowywaĂŚ je ku celom odpowiadajÂącym dobru czÂłowieka. StÂąd niektĂłrzy stawiajÂą pytanie, czy w danym wypadku, z uwagi na tyle rĂłÂżnych okolicznoÂści, nie jest rzeczÂą zgodnÂą z rozumem sztuczna kontrola urodzeĂą, jeÂżeli osiÂąga siĂŞ przez niÂą wiĂŞkszy spokĂłj i zgodĂŞ rodzinnÂą oraz stwarza lepsze warunki do wychowania dzieci juÂż urodzonych. W odpowiedzi na to pytanie trzeba stwierdziĂŚ z caÂłÂą jasnoÂściÂą: KoÂściĂłÂł nie da siĂŞ nikomu przeÂścignÂąĂŚ w chwaleniu i zalecaniu korzystania z rozumu w dziaÂłaniu, co czÂłowieka jako rozumne stworzenie tak ÂściÂśle zespala z jego StwĂłrcÂą. Stwierdza wszakÂże jednoczeÂśnie, Âże winno siĂŞ to dokonywaĂŚ z poszanowaniem ustalonego przez Boga porzÂądku.

JeÂśli wiĂŞc istniejÂą sÂłuszne powody dla wprowadzenia przerw miĂŞdzy kolejnymi urodzeniami dzieci, wynikajÂące bÂądÂź z warunkĂłw fizycznych czy psychicznych maÂłÂżonkĂłw, bÂądÂź z okolicznoÂści zewnĂŞtrznych, KoÂściĂłÂł naucza, Âże wolno wĂłwczas maÂłÂżonkom uwzglĂŞdniaĂŚ naturalnÂą cyklicznoÂśĂŚ wÂłaÂściwÂą funkcjom rozrodczym i podejmowaĂŚ stosunki maÂłÂżeĂąskie tylko w okresach niepÂłodnoÂści, regulujÂąc w ten sposĂłb iloÂśĂŚ poczĂŞĂŚ, bez Âłamania zasad moralnych, ktĂłre dopiero co wyÂłoÂżyliÂśmy.

KoÂściĂłÂł jest zgodny z samym sobÂą i ze swojÂą naukÂą zarĂłwno wtedy, gdy uznaje za dozwolone uwzglĂŞdnianie przez maÂłÂżonkĂłw okresĂłw niepÂłodnoÂści, jak i wtedy, gdy potĂŞpia, jako zawsze zabronione, stosowanie ÂśrodkĂłw bezpoÂśrednio zapobiegajÂących poczĂŞciu, choĂŚby nawet ten ostatni sposĂłb postĂŞpowania usprawiedliwiano racjami, ktĂłre mogÂłyby siĂŞ wydawaĂŚ uczciwe i powaÂżne. W rzeczywistoÂści miĂŞdzy tymi dwoma sposobami postĂŞpowania zachodzi istotna rĂłÂżnica.

W pierwszym wypadku maÂłÂżonkowie w sposĂłb prawidÂłowy korzystajÂą z pewnej wÂłaÂściwoÂści danej im przez naturĂŞ. W drugim zaÂś, stawiajÂą oni przeszkodĂŞ naturalnemu przebiegowi procesĂłw zwiÂązanych z przekazywaniem Âżycia. Jest prawdÂą, Âże w obydwu wypadkach maÂłÂżonkowie przy obopĂłlnej i wyraÂźnej zgodzie chcÂą dla sÂłusznych powodĂłw uniknÂąĂŚ przekazywania Âżycia i chcÂą mieĂŚ pewnoÂśĂŚ, Âże dziecko nie zostanie poczĂŞte.

JednakÂże trzeba rĂłwnoczeÂśnie przyznaĂŚ, Âże tylko w pierwszym wypadku maÂłÂżonkowie umiejÂą zrezygnowaĂŚ ze wspĂłÂłÂżycia w okresach pÂłodnoÂści (ilekroĂŚ ze sÂłusznych powodĂłw przekazywanie Âżycia nie jest poÂżÂądane), podejmujÂą zaÂś wspĂłÂłÂżycie maÂłÂżeĂąskie w okresach niepÂłodnoÂści po to, aby ÂświadczyĂŚ sobie wzajemnÂą miÂłoÂśĂŚ i dochowaĂŚ przyrzeczonej wzajemnej wiernoÂści. PostĂŞpujÂąc w ten sposĂłb dajÂą oni Âświadectwo prawdziwej i w peÂłni uczciwej miÂłoÂści.
PowaÂżne nastĂŞpstwa sztucznej kontroli urodzeĂą

17. Uczciwi ludzie mogÂą nabraĂŚ jeszcze mocniejszego przekonania o tym, jak bardzo uzasadniona jest nauka, ktĂłrÂą KoÂściĂłÂł w tej dziedzinie gÂłosi, jeÂśli zwrĂłcÂą uwagĂŞ na nastĂŞpstwa, do jakich prowadzi przyjĂŞcie ÂśrodkĂłw i metod sztucznego ograniczania urodzeĂą. Niech uprzytomniÂą sobie przede wszystkim, jak bardzo tego rodzaju postĂŞpowanie otwiera szerokÂą i ÂłatwÂą drogĂŞ zarĂłwno niewiernoÂści maÂłÂżeĂąskiej, jak i ogĂłlnemu upadkowi obyczajĂłw. Nie trzeba teÂż dÂługiego doÂświadczenia, by zdaĂŚ sobie sprawĂŞ ze sÂłaboÂści ludzkiej i zrozumieĂŚ, Âże ludzi - zwÂłaszcza mÂłodych, tak bardzo podatnych na wpÂływy namiĂŞtnoÂści - potrzeba raczej pobudzaĂŚ do zachowania prawa moralnego, a przeto wprost niegodziwoÂściÂą jest uÂłatwiaĂŚ im samo naruszanie tego prawa. NaleÂży rĂłwnieÂż obawiaĂŚ siĂŞ i tego, Âże mĂŞÂżczyÂźni, przyzwyczaiwszy siĂŞ do stosowania praktyk antykoncepcyjnych, zatracÂą szacunek dla kobiet i lekcewaÂżÂąc ich psychofizycznÂą rĂłwnowagĂŞ, sprowadzÂą je do roli narzĂŞdzia, sÂłuÂżÂącego zaspokajaniu swojej egoistycznej ÂżÂądzy, a w konsekwencji przestanÂą je uwaÂżaĂŚ za godne szacunku i miÂłoÂści towarzyszki Âżycia.

Trzeba wreszcie pilnie rozwaÂżyĂŚ i to, jak bardzo niebezpieczne moÂżliwoÂści przyznaÂłoby siĂŞ w ten sposĂłb kierownikom paĂąstw, nie troszczÂącym siĂŞ o prawa moralne. KtĂłÂż mĂłgÂłby wtedy obwiniĂŚ wÂładzĂŞ paĂąstwowÂą o stosowanie w skali caÂłego spoÂłeczeĂąstwa takich rozwiÂązaĂą, ktĂłre przyznano by maÂłÂżonkom jako godziwe w rozwiÂązywaniu problemĂłw wystĂŞpujÂących w poszczegĂłlnych rodzinach? KtĂłÂż zabroniÂłby rzÂądcom paĂąstw propagowaĂŚ metody antykoncepcyjne, jeÂśli uznaliby je za skuteczniejsze, co wiĂŞcej, nawet nakazywaĂŚ ich stosowanie czÂłonkom spoÂłeczeĂąstwa, ilekroĂŚ uwaÂżaliby to za konieczne? W ten sposĂłb doszÂłoby do tego, Âże ludzie pragnÂący uniknÂąĂŚ trudnoÂści zwiÂązanych z przestrzeganiem prawa BoÂżego w Âżyciu indywidualnym, rodzinnym czy spoÂłecznym pozwoliÂłoby wÂładzy paĂąstwowej ingerowaĂŚ w najbardziej osobiste i intymne sprawy maÂłÂżonkĂłw.

JeÂżeli wiĂŞc obowiÂązku przekazywania Âżycia nie chce siĂŞ pozostawiĂŚ samowoli ludzkiej, trzeba koniecznie uznaĂŚ pewne nieprzekraczalne granice wÂładzy czÂłowieka nad wÂłasnym ciaÂłem i jego naturalnymi funkcjami, granice, ktĂłrych nikt nie ma prawa przekraczaĂŚ: ani osoba prywatna, ani wÂładza publiczna. Granice te zostaÂły ustanowione wÂłaÂśnie ze wzglĂŞdu na szacunek naleÂżny Ludzkiemu ciaÂłu oraz jego naturalnym funkcjom, stosownie do zasad wyÂżej przypomnianych i zgodnie z naleÂżytym rozumieniem tzw. "zasady caÂłoÂściowoÂści", ktĂłrÂą wyÂłoÂżyÂł Nasz Poprzednik Pius XII.
KoÂściĂłÂł obroĂącÂą autentycznych wartoÂści ludzkich

Kicia · 2010-09-21 12:59:56

18. Z gĂłry da siĂŞ przewidzieĂŚ, Âże nie wszyscy chyba Âłatwo przyjmÂą podanÂą naukĂŞ, skoro juÂż podniosÂło siĂŞ tyle gÂłosĂłw, ktĂłre korzystajÂąc z pomocy nowoczesnych ÂśrodkĂłw propagandy, sprzeciwiajÂą siĂŞ nauce KoÂścioÂła. KoÂściĂłÂł wszakÂże nie dziwi siĂŞ temu, Âże podobnie jak Boski jego ZaÂłoÂżyciel, postawiony "jest na znak, ktĂłremu sprzeciwiaĂŚ siĂŞ bĂŞdÂą". Nie zaniedba z tego powodu bynajmniej naÂłoÂżonego mu obowiÂązku gÂłoszenia z pokorÂą i stanowczoÂściÂą caÂłego prawa moralnego, tak naturalnego, jak ewangelicznego.

PoniewaÂż KoÂściĂłÂł nie jest twĂłrcÂą obydwu tych praw, dlatego teÂż nie moÂże byĂŚ ich sĂŞdziÂą, lecz jedynie strĂłÂżem i tÂłumaczem. Nie wolno mu wiĂŞc nigdy ogÂłaszaĂŚ za dozwolone tego, co w rzeczywistoÂści jest niedozwolone, gdy z natury swej stoi zawsze w sprzecznoÂści z prawdziwym dobrem czÂłowieka.

KoÂściĂłÂł jest w peÂłni Âświadom, Âże broniÂąc nienaruszalnoÂści prawa moralnego odnoÂśnie do maÂłÂżeĂąstwa, przyczynia siĂŞ do umocnienia wÂśrĂłd ludzi prawdziwej kultury: ponadto zachĂŞca czÂłowieka, aby nie rezygnowaÂł ze swych obowiÂązkĂłw, zdajÂąc siĂŞ na Âśrodki techniczne. CzyniÂąc tak KoÂściĂłÂł zabezpiecza godnoÂśĂŚ maÂłÂżonkĂłw. Takim wÂłaÂśnie postĂŞpowaniem KoÂściĂłÂł, wierny nauce i przykÂładowi Zbawiciela, okazuje, Âże obejmuje ludzi szczerÂą i bezinteresownÂą miÂłoÂściÂą, usiÂłujÂąc ich wspomagaĂŚ w ziemskiej pielgrzymce, aby "po synowsku uczestniczyli w Âżyciu Boga Âżywego, Ojca wszystkich ludzi".
III. WSKAZANIA DUSZPASTERSKIE
KoÂściĂłÂł, Matka i Nauczycielka

19. PowyÂższe Nasze sÂłowa nie byÂłyby wiernym wyrazem myÂśli i trosk KoÂścioÂła, Matki i Nauczycielki wszystkich ludĂłw, gdyby, zachĂŞciwszy najpierw ludzi do przestrzegania i poszanowania prawa boskiego w maÂłÂżeĂąstwie, nie niosÂły z sobÂą rĂłwnieÂż pokrzepienia na drodze poprawnej moralnie regulacji poczĂŞĂŚ, takÂże w trudnych warunkach Âżycia, pod ktĂłrych brzemieniem uginajÂą siĂŞ dziÂś rodziny i narody.

KoÂściĂłÂł bowiem nie moÂże odnosiĂŚ siĂŞ do ludzi inaczej aniÂżeli Boski Odkupiciel: zna wiĂŞc ich sÂłaboÂści, ma wspĂłÂłczucie dla rzesz ludzkich, przygarnia grzesznikĂłw; nie moÂże on jednak uchylaĂŚ siĂŞ od nauczania prawa, ktĂłre w rzeczy samej jest prawem ludzkiego Âżycia przywrĂłconego do pierwotnej prawdy i poddanego dziaÂłaniu Ducha BoÂżego.
MoÂżliwoÂśĂŚ zachowania Prawa BoÂżego

20. Nauka KoÂścioÂła o naleÂżytej regulacji poczĂŞĂŚ, bĂŞdÂąca promulgacjÂą samego prawa BoÂżego, wyda siĂŞ niewÂątpliwie dla wielu trudna; wiĂŞcej nawet zupeÂłnie niemoÂżliwa do zachowania. Bo rzeczy- wiÂście, jak wszystkie rzeczy szlachetne i poÂżyteczne, tak i to prawo wymaga mocnych decyzji i wielu wysiÂłkĂłw od poszczegĂłlnych ludzi, od rodzin i spoÂłecznoÂści ludzkiej. Co wiĂŞcej, zachowaĂŚ je moÂżna tylko z pomocÂą Âłaski BoÂżej, ktĂłra wspiera i umacnia dobrÂą wolĂŞ ludzi. Kto jednak uwaÂżniej siĂŞ nad tym zastanowi, dostrzeÂże, Âże owe wysiÂłki naprawdĂŞ podnoszÂą godnoÂśĂŚ czÂłowieka i przysparzajÂą dobra caÂłej ludzkoÂści.
Panowanie nad sobÂą

21. Etycznie poprawna regulacja poczĂŞĂŚ tego najpierw od maÂłÂżonkĂłw wymaga, aby w peÂłni uznawali i doceniali prawdziwe wartoÂści Âżycia rodziny, oraz by nauczyli siĂŞ doskonale panowaĂŚ nad sobÂą i nad swymi popĂŞdami. Nie ulega Âżadnej wÂątpliwoÂści, Âże rozumne i wolne kierowanie popĂŞdami wymaga ascezy, aÂżeby znaki miÂłoÂści, wÂłaÂściwe dla Âżycia maÂłÂżeĂąskiego, zgodne byÂły z etycznym porzÂądkiem, co konieczne jest zwÂłaszcza dla zachowania okresowej wstrzemiĂŞÂźliwoÂści. JednakÂże to opanowanie, w ktĂłrym przejawia siĂŞ czystoÂśĂŚ maÂłÂżeĂąska, nie tylko nie przynosi szkody miÂłoÂści maÂłÂżeĂąskiej, lecz wyposaÂża jÂą w nowe ludzkie wartoÂści. Wymaga ono wprawdzie staÂłego wysiÂłku, ale dziĂŞki jego dobroczynnemu wpÂływowi maÂłÂżonkowie rozwijajÂą w sposĂłb peÂłny swojÂą osobowoÂśĂŚ, wzbogacajÂąc siĂŞ o wartoÂści duchowe. Opanowanie to przynosi Âżyciu rodzinnemu obfite owoce w postaci harmonii i pokoju oraz pomaga w przezwyciĂŞÂżaniu innych jeszcze trudnoÂści, sprzyja trosce o wspĂłÂłmaÂłÂżonka i budzi dla niego szacunek, pomaga takÂże maÂłÂżonkom wyzbyĂŚ siĂŞ egoizmu, sprzeciwiajÂącego siĂŞ prawdziwej miÂłoÂści oraz wzmacnia w nich poczucie odpowiedzialnoÂści. A wreszcie dziĂŞki opanowaniu siebie rodzice uzyskujÂą gÂłĂŞbszy i skuteczniejszy wpÂływ wychowawczy na potomstwo; wtedy dzieci i mÂłodzieÂż dorastajÂąc wÂłaÂściwie oceniajÂą prawdziwe, ludzkie wartoÂści i spokojnie oraz prawidÂłowo rozwijajÂą swoje duchowe i fizyczne siÂły.
Tworzenie klimatu sprzyjajÂącego czystoÂści

22. Pragniemy przy tej okazji zwrĂłciĂŚ uwagĂŞ wychowawcĂłw i tych wszystkich, ktĂłrych prawem i obowiÂązkiem jest staraĂŚ siĂŞ o wspĂłlne dobro spoÂłecznoÂści ludzkiej, na koniecznoÂśĂŚ tworzenia klimatu sprzyjajÂącego czystoÂści tak, by dziĂŞki peÂłnemu przestrzeganiu zasad porzÂądku moralnego prawdziwa wolnoÂśĂŚ zapanowaÂła nad swawolÂą.

Wszystko wiĂŞc, co w dziedzinie tzw. nowoczesnych ÂśrodkĂłw spoÂłecznego przekazu podnieca zmysÂły i podsyca rozwiÂązÂłoÂśĂŚ obyczajĂłw, a takÂże wszelkie formy pornografii oraz nieprzyzwoitych widowisk, powinny spotkaĂŚ siĂŞ z otwartym i jednogÂłoÂśnym potĂŞpieniem ze strony tych wszystkich, ktĂłrzy bÂądÂź to troszczÂą siĂŞ o rozwĂłj kultury spoÂłecznej, bÂądÂź teÂż majÂą obowiÂązek broniĂŚ najwyÂższych wartoÂści duchowych. Bezpodstawnie bowiem prĂłbowaÂłby ktoÂś usprawiedliwiĂŚ tego rodzaju demoralizacjĂŞ, powoÂłujÂąc siĂŞ na rzekome wymogi artystyczne lub naukowe, czy teÂż uzasadniaĂŚ jÂą swobodÂą, na ktĂłrÂą, byĂŚ moÂże, zezwalajÂą wÂładze danego kraju.
Apel do wÂładz publicznych

23. Pragniemy wiĂŞc zwrĂłciĂŚ siĂŞ do RzÂądcĂłw NarodĂłw, poniewaÂż im to przede wszystkim powierzone zostaÂło najwaÂżniejsze zadanie ochrony dobra wspĂłlnego i oni mogÂą tak wiele uczyniĂŚ dla ratowania dobrych obyczajĂłw; nie dopuÂśĂŚcie nigdy do upadku dobrych obyczajĂłw wÂśrĂłd waszych narodĂłw! Nie pozwĂłlcie stanowczo, Âżeby w Âżycie rodziny, tej podstawowej komĂłrki spoÂłeczeĂąstwa, wprowadzono ustawowo praktyki sprzeczne z prawem naturalnym i Boskim! Zagadnienia bowiem, jakie ÂłÂączÂą siĂŞ ze wzrostem liczby ludnoÂści, wÂładza paĂąstwowa moÂże i powinna rozwiÂązaĂŚ w inny sposĂłb, mianowicie przez prawodawstwo nacechowane troskÂą o rodziny i przez tak mÂądre wychowanie narodĂłw, aÂżeby zostaÂły nienaruszone zarĂłwno prawo moralne, jak i wolnoÂśĂŚ obywateli.

JesteÂśmy w peÂłni Âświadomi, ile trudnoÂści sprawa ta przysparza wÂładzom paĂąstwowym, szczegĂłlnie w krajach bĂŞdÂących na drodze rozwoju. DostrzegajÂąc ich uzasadnione troski ogÂłosiliÂśmy encyklikĂŞ Populorum Progressio. Teraz zaÂś za Naszym Poprzednikiem, Âśp. Janem XXIII powtarzamy: "Problemy te ... tak naleÂży rozwiÂązywaĂŚ, aby czÂłowiek nie stosowaÂł ÂśrodkĂłw ani nie przyjmowaÂł zasad sprzecznych z jego godnoÂściÂą, jakie oÂśmielajÂą siĂŞ propagowaĂŚ ci, ktĂłrzy uwaÂżajÂą, Âże czÂłowieka i jego Âżycie naleÂży bez reszty sprowadziĂŚ do materii. SÂądzimy, Âże problem ten tylko wtedy moÂże byĂŚ rozwiÂązany, jeÂżeli postĂŞp ekonomiczny i spoÂłeczny bĂŞdzie sÂłuÂżyÂł zarĂłwno poszczegĂłlnym obywatelom, jak i caÂłej ludzkoÂści i jeÂśli bĂŞdzie zmierzaÂł do pomnaÂżania prawdziwych wartoÂści". Bez wÂątpienia byÂłoby powaÂżnÂą niesprawiedliwoÂściÂą, jeÂśliby przypisywaÂło siĂŞ

OpatrznoÂści Boskiej to, co w rzeczywistoÂści zdaje siĂŞ wynikaĂŚ z wadliwego ustroju spoÂłecznego lub z niedostatecznego poczucia sprawiedliwoÂści spoÂłecznej, z samolubnego gromadzenia bogactw, czy wreszcie z opieszaÂłej niechĂŞci do podjĂŞcia odpowiednich prac i wysiÂłkĂłw celem podniesienia poziomu Âżycia narodu i wszystkich jego synĂłw.

Oby wszystkie wÂładze, do ktĂłrych to naleÂży, ponowiÂły ze wzmoÂżonÂą energiÂą wysiÂłki i starania - jak to niektĂłre z nich tak wspaniale juÂż czyniÂą - i oby nie ustawaÂła gorliwoÂśĂŚ w udzielaniu sobie wzajemnej pomocy wÂśrĂłd wszystkich czÂłonkĂłw wielkiej rodziny ludzkiej. Otwiera siĂŞ tu, jak sÂądzimy, nieograniczone pole dziaÂłania dla wielkich organizacji miĂŞdzynarodowych.
Do ludzi nauki

24. Pragniemy teraz zwrĂłciĂŚ siĂŞ ze sÂłowami zachĂŞty do ludzi nauki, ktĂłrzy "wiele mogÂą oddaĂŚ usÂług dobru maÂłÂżeĂąstwa i rodziny oraz spokojowi sumieĂą, jeÂśli przez wspĂłlny wkÂład swych badaĂą bĂŞdÂą siĂŞ gorliwie staraĂŚ wszechstronnie wyjaÂśniĂŚ rĂłÂżne warunki sprzyjajÂące wÂłaÂściwemu regulowaniu ludzkiej rozrodczoÂści". Przede wszystkim tego naleÂży pragnÂąĂŚ, aby - zgodnie z Âżyczeniem wyraÂżonym juÂż przez Piusa XII - medycyna zdoÂłaÂła wypracowaĂŚ wystarczajÂąco pewnÂą metodĂŞ poprawnej moralnie regulacji poczĂŞĂŚ, opartej na uwzglĂŞdnianiu naturalnego rytmu pÂłodnoÂści. W ten sposĂłb ludzie nauki, a w szczegĂłlnoÂści uczeni katoliccy, wykaÂżÂą ze swej strony, iÂż rzeczy majÂą siĂŞ tak, jak KoÂściĂłÂł naucza, Âże mianowicie "nie moÂże byĂŚ rzeczywistej sprzecznoÂści miĂŞdzy boskimi prawami dotyczÂącymi z jednej strony przekazywania Âżycia, a z drugiej pielĂŞgnowania prawdziwej miÂłoÂści maÂłÂżeĂąskiej".
Do maÂłÂżonkĂłw chrzeÂścijaĂąskich

25. Teraz zaÂś nasze orĂŞdzie w szczegĂłlny sposĂłb kierujemy do tych Naszych dzieci, ktĂłre BĂłg powoÂłuje, by sÂłuÂżyÂły Mu w stanie maÂłÂżeĂąskim. KoÂściĂłÂł bowiem nauczajÂąc o nienaruszalnych wymogach prawa BoÂżego, jednoczeÂśnie obwieszcza zbawienie i poprzez sakramenty otwiera drogi Âłaski, mocÂą ktĂłrej czÂłowiek staje siĂŞ nowym stworzeniem zdolnym w miÂłoÂści i prawdziwej wolnoÂści odpowiedzieĂŚ na boski plan Stworzyciela i Zbawcy oraz odczuĂŚ sÂłodycz Chrystusowego jarzma.

Niech wiĂŞc maÂłÂżonkowie chrzeÂścijaĂąscy, posÂłuszni Jego gÂłosowi, pamiĂŞtajÂą Âże ich powoÂłanie do Âżycia chrzeÂścijaĂąskiego, zrodzone przez chrzest, zostaÂło rozwiniĂŞte i umocnione w sakramencie maÂłÂżeĂąstwa. Ten bowiem sakrament daje im moc i niejako ich konsekruje, by wiernie wypeÂłniali swe obowiÂązki, by swe powoÂłanie doprowadzili do wÂłaÂściwej mu doskonaÂłoÂści oraz by dawali, jak na nich przystaÂło, chrzeÂścijaĂąskie Âświadectwo wobec Âświata. Takie bowiem powierza im Pan zadanie, aby ukazywali ludziom ÂświĂŞtoÂśĂŚ i sÂłodycz tego prawa, dziĂŞki ktĂłremu ich wzajemna miÂłoÂśĂŚ wiÂąÂże siĂŞ ÂściÂśle z tÂą ich frakcjÂą przez ktĂłrÂą wspĂłÂłdziaÂłajÂą oni z miÂłoÂściÂą Boga, TwĂłrcy ludzkiego Âżycia.

Nie zamierzamy tu bynajmniej przemilczaĂŚ trudnoÂści, niejednokrotnie powaÂżnych, na ktĂłre napotyka Âżycie chrzeÂścijaĂąskich maÂłÂżonkĂłw. Dla nich bowiem, jak i dla kaÂżdego z nas, "ciasna jest brama i wÂąska jest droga, ktĂłra wiedzie do Âżywota". JednakÂże niech nadzieja tego Âżywota, niby najjaÂśniejsze ÂświatÂło, oÂświeca im drogĂŞ, gdy mĂŞÂżnie decydujÂą siĂŞ na to, by na tym Âświecie ÂżyĂŚ "w trzeÂźwoÂści, sprawiedliwoÂści i poboÂżnoÂści", Âświadomi w peÂłni, iÂż "przemija postaĂŚ tego Âświata".

NiechÂże wiĂŞc maÂłÂżonkowie ochotnie podejmÂą wyznaczone im zadania, wspierani przez wiarĂŞ i nadziejĂŞ, ktĂłra nie zawodzi - "poniewaÂż miÂłoÂśĂŚ BoÂża rozlana jest w sercach naszych przez Ducha ÂŚwiĂŞtego, ktĂłry zostaÂł nam dany". WytrwaÂłÂą zaÂś modlitwÂą niech wypraszajÂą sobie pomoc BoÂżÂą, a przede wszystkim niech czerpiÂą Âłaski i miÂłoÂśĂŚ z niewysychajÂącego ÂźrĂłdÂła, ktĂłrym jest Eucharystia. JeÂśli zaÂś sÂą jeszcze uwikÂłani w grzechy, niech nie upadajÂą na duchu, ale z pokorÂą i wytrwaÂłoÂściÂą uciekajÂą siĂŞ do miÂłosierdzia BoÂżego, ktĂłrego Sakrament Pokuty obficie udziela. W ten sposĂłb bĂŞdÂą oni mogli osiÂągnÂąĂŚ doskonaÂłoÂśĂŚ maÂłÂżeĂąskiego Âżycia, ktĂłrÂą ApostoÂł przedstawia tymi sÂłowy: "MĂŞÂżowie miÂłujcie Âżony wasze, jak Chrystus umiÂłowaÂł KoÂściĂłÂł (...) majÂą mĂŞÂżowie miÂłowaĂŚ swe Âżony jak wÂłasne ciaÂło. Kto swÂą ÂżonĂŞ miÂłuje, samego siebie miÂłuje. Nikt nigdy nie miaÂł w nienawiÂści wÂłasnego ciaÂła, lecz karmi je i otacza troskliwÂą opiekÂą. Tak czyni teÂż Chrystus z KoÂścioÂłem (...). W tym zawarta jest wielka tajemnica: a mam na myÂśli stosunek Chrystusa do swego KoÂścioÂła. W kaÂżdym razie winien kaÂżdy z was miÂłowaĂŚ swÂą ÂżonĂŞ, jak siebie samego, a Âżona ma powaÂżaĂŚ swego mĂŞÂża".
Apostolat rodzin wÂśrĂłd rodzin

26. WÂśrĂłd owocĂłw, ktĂłre dojrzewajÂą, gdy prawo BoÂże jest gorliwie przestrzegane, niezwykle cenny jest ten, Âże sami maÂłÂżonkowie czĂŞsto pragnÂą podzieliĂŚ siĂŞ z innymi wynikami swoich doÂświadczeĂą. DziĂŞki temu w szerokich ramach powoÂłania Âświeckich znajdzie siĂŞ nowa i niezwykle doniosÂła forma apostolatu, w ktĂłrej rĂłwni usÂługujÂą rĂłwnym. Wtedy bowiem sami maÂłÂżonkowie podejmujÂą zadanie apostolskie wzglĂŞdem innych maÂłÂżonkĂłw, peÂłniÂąc rolĂŞ ich przewodnikĂłw. WÂśrĂłd tylu form chrzeÂścijaĂąskiego apostolatu ta wydaje siĂŞ obecnie najpotrzebniejsza.
Do lekarzy i sÂłuÂżby medycznej

27. Wysokim uznaniem darzymy tych lekarzy i czÂłonkĂłw sÂłuÂżby zdrowia, ktĂłrzy w peÂłnieniu swojego zawodu ponad wszelkÂą ludzkÂą korzyÂśĂŚ przenoszÂą to, czego wymaga od nich szczegĂłlny wzglÂąd na chrzeÂścijaĂąskie powoÂłanie. Niech niezachwianie trwajÂą w zamiarze popierania zawsze tych rozwiÂązaĂą, ktĂłre zgadzajÂą siĂŞ z wiarÂą i prawym rozumem oraz niech starajÂą siĂŞ dla tych rozwiÂązaĂą zjednaĂŚ uznanie i szacunek ze strony wÂłasnego Âśrodowiska. Niech ponadto uwaÂżajÂą za swĂłj zawodowy obowiÂązek zdobywanie w tej trudnej dziedzinie niezbĂŞdnej wiedzy, aby maÂłÂżonkom zasiĂŞgajÂącym opinii, mogli sÂłuÂżyĂŚ naleÂżytymi radami i wskazywaĂŚ wÂłaÂściwÂą drogĂŞ, czego sÂłusznie i sprawiedliwie siĂŞ od nich wymaga.
Do kapÂłanĂłw

28. A teraz z caÂłÂą ufnoÂściÂą zwracamy siĂŞ do Was, drodzy Nasi synowie, KapÂłani, ktĂłrzy z uwagi na peÂłnione przez Was ÂświĂŞte posÂłannictwo, jesteÂście doradcami i przewodnikami duchowymi tak poszczegĂłlnych osĂłb, jak i rodzin. Waszym bowiem szczegĂłlnym obowiÂązkiem jest - a zwracamy siĂŞ tu zwÂłaszcza do wykÂładowcĂłw teologii moralnej podawaĂŚ w caÂłoÂści i otwarcie naukĂŞ KoÂścioÂła o maÂłÂżeĂąstwie. SpeÂłniajÂąc ten Wasz obowiÂązek, pierwsi dajecie przykÂład szczerego posÂłuszeĂąstwa, jakie wewnĂŞtrznie i zewnĂŞtrznie naleÂży okazywaĂŚ Nauczycielskiemu UrzĂŞdowi KoÂścioÂła. Rozumiecie przecieÂż, Âże takie posÂłuszeĂąstwo wiÂąÂże Was nie tyle ze wzglĂŞdu na racje, ktĂłreÂśmy wyÂżej przytoczyli, ile raczej ze wzglĂŞdu na ÂświatÂło Ducha ÂŚwiĂŞtego, ktĂłrym cieszÂą siĂŞ szczegĂłlnie Pasterze KoÂścioÂła w nauczaniu Prawdy. Wiecie rĂłwnieÂż dobrze, jak wielkie znaczenie dla zachowania pokoju sumieĂą i jednoÂści ludu chrzeÂścijaĂąskiego posiada to, by tak w dziedzinie moralnoÂści, jak i w sprawach dogmatycznych wszyscy byli posÂłuszni Nauczycielskiemu UrzĂŞdowi KoÂścioÂła i mĂłwili jednym jĂŞzykiem. Dlatego z caÂłego serca ponownie Was wzywamy, przytaczajÂąc peÂłne troski sÂłowa wielkiego ApostoÂła PawÂła: "Zaklinam was, Bracia, na imiĂŞ Pana naszego Jezusa Chrystusa, odzywajcie siĂŞ wszyscy w tym samym Duchu! Niech nie bĂŞdzie wÂśrĂłd was rozdwojenia! ÂŻyjcie w harmonii, w jednym duchu i w jednej myÂśli".

29. A dalej, jeÂśli wybitnÂą formÂą miÂłoÂści dla dusz jest nie pomniejszaĂŚ w niczym zbawczej nauki Chrystusa, niechÂże siĂŞ ta postawa ÂłÂączy z wyrozumiaÂłoÂściÂą i miÂłoÂściÂą ktĂłrych przykÂład dawaÂł sam Chrystus rozmawiajÂąc i przestajÂąc z ludÂźmi.

PrzyszedÂłszy bowiem nie po to, aby Âświat sÂądziĂŚ, lecz aby go zbawiĂŚ, byÂł On wprawdzie nieprzejednany wobec grzechu, ale cierpliwy i miÂłosierny dla grzesznikĂłw. NiechÂże wiĂŞc maÂłÂżonkowie nĂŞkani trudnoÂściami odnajdÂą w sÂłowie i sercu kapÂłana jakby odzwierciedlenie gÂłosu i miÂłoÂści naszego Zbawiciela.

Drodzy Synowie, peÂłni ufnoÂści przemawiajcie, uwaÂżajÂąc to za rzecz pewnÂą Âże Duch ÂŚwiĂŞty, wspomagajÂąc Nauczycielski UrzÂąd KoÂścioÂła w gÂłoszeniu prawdziwej nauki, jednoczeÂśnie oÂświeca wewnĂŞtrznie serca wiernych i zachĂŞca ich do wyraÂżenia swego przyzwolenia. MaÂłÂżonkĂłw zaÂś uczcie niezbĂŞdnej drogi modlitwy i przygotowujcie ich naleÂżycie do tego, aby czĂŞÂściej, z gÂłĂŞbokÂą wiarÂą przystĂŞpowali do SakramentĂłw Eucharystii i Pokuty oraz by nigdy nie upadali na duchu z powodu wÂłasnej sÂłaboÂści.
Do biskupĂłw

30. Obecnie, koĂączÂąc tĂŞ encyklikĂŞ, zwracamy z czciÂą i miÂłoÂściÂą NaszÂą myÂśl do Was, drodzy i czcigodni Bracia w episkopacie, z ktĂłrymi dzielimy troskĂŞ o duchowe dobro Ludu BoÂżego. Ku Wam wszystkim, ktĂłrzy stoicie na czele kapÂłanĂłw, wspĂłÂłpracownikĂłw w ÂświĂŞtej posÂłudze i przewodzicie waszym wiernym, kierujmy tĂŞ naglÂącÂą proÂśbĂŞ, abyÂście z wszelkÂą gorliwoÂściÂą i niezwÂłocznie oddali siĂŞ dzieÂłu zabezpieczenia maÂłÂżeĂąstwa i obrony jego ÂświĂŞtoÂści tak, aby Âżycie maÂłÂżeĂąskie osiÂągaÂło coraz wyÂższÂą ludzkÂą i chrzeÂścijaĂąskÂą doskonaÂłoÂśĂŚ. Zadanie to uwaÂżajcie za najwaÂżniejsze dzieÂło i obowiÂązek naÂłoÂżony na Was w obecnych czasach. Jak dobrze wiecie, zadanie to wymaga pewnej koordynacji dziaÂłalnoÂści duszpasterskiej we wszystkich dziedzinach aktywnoÂści ludzkiej, mianowicie ekonomicznej, kulturalnej i spoÂłecznej. JeÂśli nastÂąpi wiĂŞkszy i jednoczesny rozwĂłj w tych wszystkich dziedzinach, wĂłwczas Âżycie rodzicĂłw i dzieci na Âłonie rodziny bĂŞdzie nie tylko znoÂśniejsze, lecz takÂże Âłatwiejsze i radoÂśniejsze. A Âżycie spoÂłeczne, wzbogacone braterskÂą miÂłoÂściÂą i prawdziwym pokojem, stanie siĂŞ bezpieczniejsze, przy sumiennym zachowaniu tego planu, jaki BĂłg powziÂąÂł w odniesieniu do Âświata.

Apel koĂącowy

31. Czcigodni Bracia, najmilsi Synowie i wszyscy Ludzie dobrej woli! OÂśmieleni niewzruszonÂą naukÂą KoÂścioÂła, ktĂłrej NastĂŞpca Piotra razem z braĂŚmi w episkopacie katolickim jest wiernym strĂłÂżem i tÂłumaczem, wzywamy Was do wielkiego naprawdĂŞ dzieÂła wychowania, postĂŞpu i miÂłoÂści. To rzeczywiÂście ogromne dzieÂło wychodzi wedle naszego gÂłĂŞbokiego przekonania na korzyÂśĂŚ zarĂłwno Âświata, jak KoÂścioÂła. CzÂłowiek bowiem nie zdoÂła osiÂągnÂąĂŚ prawdziwego szczĂŞÂścia, do ktĂłrego tĂŞskni caÂłÂą swÂą istotÂą, inaczej, jak zachowujÂąc prawa, wszczepione w jego naturĂŞ przez NajwyÂższego Boga. Do praw tych powinien on odnosiĂŚ siĂŞ w duchu mÂądroÂści i miÂłoÂści.

Przeto, zarĂłwno dla tak wielkiego dzieÂła, jak i dla Was wszystkich, a zwÂłaszcza dla maÂłÂżonkĂłw, bÂłagamy NajÂświĂŞtszego i NajmiÂłosierniejszego Boga o obfitoÂśĂŚ Âłask, a jako ich zadatek udzielamy z serca Naszego apostolskiego bÂłogosÂławieĂąstwa.

Dan w Rzymie, u Âśw. Piotra, w dniu 25 lipca w uroczystoÂśĂŚ Âśw. Jakuba ApostoÂła roku 1968, szĂłstego roku Naszego Pontyfikatu
PAWEÂŁ VI, PapieÂż

Kicia · 2010-09-21 13:00:17

Przypisy:

PoniÂższe przypisy pochodzÂą od redakcji

* NagÂłĂłwki, ktĂłrych brak w tekÂście ÂłaciĂąskim Encykliki, dodane sÂą wg tekstu wÂłoskiego.

1. Termin "regulacja poczĂŞĂŚ" jest przyjĂŞty przez moralistĂłw polskich jako termin techniczny na wyraÂżenie katolickiej doktryny o etycznych zasadach normujÂących caÂłoksztaÂłt procesu przekazywania Âżycia ludzkiego. Nie ogranicza siĂŞ zatem wyÂłÂącznie do momentu poczĂŞcia, ale wyklucza wszelkie sztuczne ingerowanie w stan organĂłw rozrodczych oraz zapewnia wÂłaÂściwy przebieg aktĂłw Âżycia seksualnego, jak i normalny rozwĂłj pÂłodu w Âłonie matki.

2. PapieÂż ma na myÂśli interwencjĂŞ, ktĂłra polega bÂądÂź na czasowym, bÂądÂź na trwaÂłym pozbawieniu pÂłodnoÂści czÂłowieka za pomocÂą zabiegĂłw lub ÂśrodkĂłw chemicznych.

Misiek2 · 2022-08-23 17:11:49

JeÂżeli jesteÂśmy w tematyce chrzeÂścijaĂąskiej to chciaÂłam wam poleciĂŚ ten sklep z piĂŞknymi dewocjonaliami https://lanotti.com/swieta-rodzina-c14.html
Moim zdaniem te piĂŞkne upominki mogÂą stanowiĂŚ cudownÂą pamiÂątkĂŞ z okazji tak waÂżnych wydarzeĂą w Âżyciu maÂłego czÂłowieka jakim sÂą chrzest czy komunia ÂświĂŞta a takÂże dla osĂłb dorosÂłych, na przykÂład z okazji ich Âślubu

Forum Dla INTELIGENTNYCH

#1 2010-09-21 12:59:09

PaweÂł VI, Encyklika HUMANAE VITAE

#2 2010-09-21 12:59:34

Re: PaweÂł VI, Encyklika HUMANAE VITAE

#3 2010-09-21 12:59:56

Re: PaweÂł VI, Encyklika HUMANAE VITAE

#4 2010-09-21 13:00:17

Re: PaweÂł VI, Encyklika HUMANAE VITAE

#5 2022-08-23 17:11:49

Re: PaweÂł VI, Encyklika HUMANAE VITAE

Stopka forum